آب و هوای آسیا

چنانچه می دانیم آب وهوا وضعیت غالب جو در نقطه معینی از زمین را شامل می شود. یعنی حالت ها و شرایطی که در آن منطقه حکم فرماست. از طرفی عناصر اصلی آب و هوا که تمام شرایط را در دست دارند و در بررسی آب و هوای یک منطقه مورد بررسی قرار می گیرند عبارتند از :

1- درجه حرارت

2- رطوبت و ریزش های جوی ( باران، برف.... )

3- فشار هوا و بادها

عناصر فوق به نام عناصر آب و هوایی معروف هستند و در ارتباط با هم عمل می کنند، اما در بین این عناصر، درجه حرارت  اساسی ترین عنصر آب و هوایی به شمار می رود.به طوری که بارش و فشار، هر یک تحت تاثیر درجه حرارت می باشند.

بر اساس دما آسیا را می توان به سه بخش متفاوت تقسیم کرد.

1- سرزمین های مجاور قطب شمال و سیبری با روزهایی سرد و یخبندان در تمام سال.

2- سرزمین های جنوبی که در مجاورت دریاها واقع شده اند، از دریای سرخ در غرب تا جزیره ی تایوان در شرق.

3- بخش های داخلی آسیا که دارای سرمای سخت و خشن در زمستان ها و گرمای زیاد در تابستان ها هستند.

بر اساس بارش نیز آسیا را می توان در این سه بخش بررسی نمود.

1- سرزمین های مجاور قطب شمال و سیبری با توجه به نحوه ی تابش خورشید و گرمای ناچیز، رطوبت و بارش را نداشته و خشک است.

2- سرزمین های جنوبی که در مجاورت دریاها واقع شده اند، چنانچه عوامل دیگر دخالت نداشته باشند، از رطوبت و بارش کافی برخوردارند.

3- بخش های داخلی آسیا که از دریاها و منابع رطوبتی دور هستند و بنابر این از رطوبت و بارش نیز بی بهره و خشک هستند.

بر این اساس آسیا را به دو قسمت آسیای مرطوب و آسیای خشک تقسیم می کنند.

چنان که در تقسیمات بالا دیده می شود، موارد یک و سه از بارندگی بی بهره اند و تنها سرزمین هایی که در مورد دوم نام برده شده اند از بارندگی کافی برخوردار هستند. بنابراین:

1- آسیای مرطوب

شرق، جنوب و جنوب شرق آسیا که از بادهای مرطوب موسمی بهره مند هستند، مرطوب ترین بخش آسیا را تشکیل می دهند.

2- آسیای خشک

تمام آسیای مرکزی، غرب و جنوب غرب آسیا که از دریا دور یا مانع کوهستانی دارند و از ورود بادهای باران آور جلوگیری می کنند، از نواحی خشک آسیا محسوب می شوند. همچنین سرزمین های مجاور قطب شمال و سیبری.

آب و هوای آسیا

به دلیل وسعت زیادی که این قاره دارا می باشد، اقلیم های گوناگونی نیز در آن وجود دارد. تنوع اقلیمی در آسیا از سرمای سخت و خشن قطب شمال، محیط بیابانی گرم و خشک مرکز و جنوب غرب، تا شرایط گرم و مرطوب حاره ای جنوب را شامل می شود.

آسیا حدود 5000 مایل از دایره ی قطبی در شمال تا خط استوا در جنوب کشیده می شود. از شرق تا غرب نیز تقریباً در نیمی از گرداگرد کره ی زمین امتداد می یابد. این سرزمین پهناور انواع بسیار گوناگونی از اقلیم های گوناگون را دربرمی گیرد. آسیا، سردترین، گرم ترین، مرطوب ترین و خشک ترین مکان ها را در روی زمین از آن خود کرده است.

سرزمین های وسیع داخلی آسیا از اقیانوس ها به دور هستند. وجود کوهستان ها و طرز قرار گرفتن آن ها که مانع عبور توده های هوایی می گردند که از سمت اقیانوس ها می وزند، تفاوت اقلیم بین سواحل و نواحی داخلی را در این قاره تشدید می کند. به همین دلیل اقلیم آسیای مرکزی یکی از اقلیم های سخت و افراطی به شمار می رود، چرا که زمستان های آن با توجه به بادهای سردی که از مناطق قطبی می وزد، سرد و طولانی است، از طرفی تابستان های آن نیز در همه جا جز ارتفاعات بسیارگرم و کوتاه می باشد. به جز کوهستان ها، در این منطقه از آسیا بسیار ناچیز است. در نتیجه بیشتر این منطقه بیابانی محسوب می شود.

آسیای شمالی، از نظر اقلیمی با آسیای مرکزی شباهت بسیار زیادی دارد. تنها میزان بارندگی است که از مقدار بیشتری برخوردار می باشد. زمستان های  شمال آسیا فوق العاده سرد است، به طوری که سردترین مکان سکونتی جهان در این منطقه، ورخویانسک در سیبری واقع است. برخی اوقات درجه حرارت تا 90 درجه ی فارنهایت زیر صفر کاهش می یابد.

آسیای جنوبی، اقلیم کاملاً متفاوتی را داراست. به جز نواحی کوهستانی بقیه ی این منطقه در سراسر سال گرم است، چنان که در نواحی پست درجه حرارت تا 125 درجه ی فارنهایت می رسد. در این منطقه تابستان و زمستان مطابق آن چه که ما می شناسیم وجود ندارد. در عوض دارای یک فصل بارانی و یک فصل خشک می باشد.

فصل بارانی معمولاً از ژوئن تا اکتبر ادامه دارد. طی این مدت بارش زیادی هر روز اتفاق می افتد. بارندگی های زیادی در این بخش از آسیا نسبت به سایر مناطق جهان صورت می پذیرد. برخی نقاط هند بیش از 450 اینچ بارش را در فصل بارانی دریافت می کنند. فصل های بارانی و خشک توسط بادهایی ایجاد می شوند که به موسمی ها شهرت دارند و از آسیای مرکزی به سمت حاشیه ی جنوبی و شرقی این قاره می وزند. موسمی های زمستانی بادهای خشکی هستند که از روی خشکی های آسیا می وزند. این بادها به دلیل این که از مناطق سرد ( خشکی ها در زمستان سرد می باشند.) سرچشمه می گیرند، سرد و خشک می باشند. موسمی های تابستانی به درون قاره و از اقیانوس ها می وزند، به همین دلیل نیز رطوبت را تا جایی که پیش می روند به درون قاره حمل می نمایند.

فصل بارانی برای میلیون ها نفری که در جنوب و شرق آسیا زندگی می کنند اهمیت بسیاری دارد. فعالیت های کشاورزی در این نواحی بستگی بسیار فراوانی به ریزش باران های موسمی دارد. بدون بارندگی رشد گیاهان متوقف خواهد شدو فعالیت کشاورزی صورت نخواهد گرفت. در این صورت خشکسالی موجب قحطی و گرسنگی هزاران نفر خواهد گردید. گاهی اوقات باران های موسمی به موقع نمی بارد یا با تاخیر روبروست، در این صورت محصولات در زمانی که باید به عمل آیند کاشته نمی شوند. ریزش باران های موسمی گاهی موجب به راه افتادن سیل در این نواحی می شود.

آسیای جنوب غربی نسب به دیگر مناطق بسیار خشک است. تابستان های این قسمت از آسیا طولانی و بسیار گرم است. زمستان ها نسبتاً معتدل تر است. مگر در نواحی داخلی و دور که هوا سردتر خواهد بود. نقاط خاصی از جنوب غرب آسیا زمستان فصل بارندگی است. زمستان فصل رشد گیاهان نیز می باشد، به خاطر این که محصولات در تابستان های گرم و خشک این سرزمین ها قادر به رشد و نمو نمی باشند.

آب و هوای آذربایجان

آب وهوای آذربایجان از جنب حاره ای و خشک در مرکز و شرق آذربایجان تا جنب حاره ای و مرطوب در جنوب شرقی آْن، همچنین در سواحل دریای خزر که از آب و هوایی معتدل برخوردار بوده و در نواحی بلند کوهستانی سرد است، متفاوت می باشد. شهر باکو در کنار دریای خزر از هوای معتدلی بهره مند است، به طوری که متوسط دما در ژانویه 4 درجه سانتی گراد و در ماه ژولای 25 درجه سانتی گراد ثبت شده است. به دلیل این که بیشتر سرزمین آذربایجان بارندگی کمی را دریافت می کند، زمین های کشاورزی نیازمند آبیاری است. متوسط بارندگی سالانه در این سرزمین 152 تا 254 میلیمتر می باشد. بیشترین بارش سالانه را بلندیهای قفقاز و لنگورن در جنوب شرقی دارند که متجاوز از 1000 میلیمتر است.

تاریخچه

در سال 1895 ، درخشش کوتاه صفحه فسفرسانتی که در گوشه‌ای از آزمایشگاه نیمه تاریک بررسی اشعه کاتدیک قرار داشت، ذهن آماده و خلاق رنتگن که در آن زمان استاد فیزیک بود، متوجه پرتوهای تازه‌ای نمود که از حباب شیشه‌ای لامپهای کاتودیک بیرون زده و بی آنکه به چشم دیده شود به اطراف پراکنده می‌شوند. آن چه مایه شگفتی رنتگسن شده بود، نفوذ این پرتوها از دیواره شیشه‌ای لامپ به بیرون و تأثیر آن روی صفحه فاوئورسانت در گوشه‌ای نسبتا دور از لامپ در آزمایشگاه بود. رنتگن به بررسیهای خود درباره کشف تازه که آن پرتو ایکس نامید (بخاطر فروتنی) ، ادامه داد. بعدها این اشعه رنتگن نامیده شد.

طیف اشعه ایکس

اشعه تولید شده بوسیله لامپ اشعه ایکس یک طول موج ندارد. بلکه شامل گستره‌ای از طول موجهاست. پرتوهای ایکس بوسیله دو نوع فرایند تولید می‌شوند:

• شتاب منفی الکترونها در موقع برخورد با انتهای ماده هدف پرتوهای ایکسی با طول موجهای متفاوت تولید می‌کند. این پرتو "سفید" یا نوار پیوسته فرکانسها در طیف اشعه ایکس را به عنوان تابش ترمزی می‌شناسند.
• برخورد الکترون با اتم هدف موجب جابجایی الکترون مداری در اتم هدف و راندن آن به حالت پر انرژی‌تری می‌شود. این عمل را برانگیزش می‌نامند.
• o هنگامی که الکترون مداری پر انرژی به موقعیت مداری نخستین خود برمی‌گردد، رها شدن انرژی بصورت گسیل پرتوی با فرکانس خاصی خواهد بود. این پرتو شدت خیلی بیشتری نسبت به پرتو "سفید" زمینه خواهد داشت.
• o معمولا برای هر ماده هدف معینی بیش از یک طول موج اشعه ایکس وجود دارد. طول موج پرتو تولید شده بوسیله لامپ اشعه ایکس ، حد پایینی دارد که با ولتاژ لامپ نسبت عکس دارد. کمترین طول موج برحسب نانومتر (nm) از رابطه زیر بدست می‌آید. که در آن V ولتاژ لامپ می‌باشد.

?_min = 1239.5/V

• o پرتو حد پایینی طول موج طیف ، بیشترین اهمیت را در پرتو نگاری دارد. زیرا توانایی نفوذ آن بیشتر است.

مشخصه‌های بارز اشعه ایکس

• بزرگی جریان لامپ بر پخش طول موج اشعه ایکس تولید شده تأثیر ندارد. اما بر روی شدت پرتو موثر است.
• طول موج اشعه ایکس یا اشعه گاما بسیار مهم است. با کاهش طول موج ، نفوذپذیری پرتو به درون محیط افزایش می‌یابد. به بیان دیگر در مقایسه با پرتوی با طول موج بزرگتر ، پرتوی با طول موج بسیار کوتاه قادر به نفوذ به ماده معینی با ضخامت بیشتر و یا چگالی بیشتر خواهد بود. بنابراین ، اگر حداقل طول موج پرتو تولید شده با افزایش ولتاژ لامپ کاهش یابد، نفوذپذیری پرتو افزایش خواهد یافت.

بررسی کمی اشعه ایکس

• پرتو ناشی از لامپ 200 کیلوولتی به درون فولادی به ضخامت حدود 25mm نفوذ می‌کند.
• اگر ولتاژ لامپ به 1Mv افزایش یابد، پرتو به درون فولادی به ضخامت حدود 130mm نفوذ خواهد کرد.
• حد بالای عملی برای لامپهای اشعه ایکس رایج در حدود 1000Kv است و این امر سبب تولید اشعه ایکس با کوتاهترین طول موج می شود. این پرتو انرژی فوتونی تقریبا برابر 1Mev دارد.
• پرتو ایکس با انرژی فوتونی تا 30Mev را با استفاده از الکترونهای پرانرژی (الکترونهای سریع) بوجود آمده بوسیله مولد واندوگراف شتاب دهنده خطی یا چشمه بتاترون می‌توان تولید کرد.

نفوذ پذیری اشعه ایکس

نفوذ پذیری پرتوهای ایکس تولید شده از پرتوهای گاما کمتر بوده اما برای پرتوهای ایکس تولید شده در لامپهای اشعه ایکس بوسیله چشمه‌های پرانرژی در خصوص فولاد نیز دیده می‌شود. باید توجه کرد که بیشترین ضخامتهای استفاده از زمانهای پرتودهی چند دقیقه‌ای و فیلمی با سرعت متوسط می‌توان مورد بررسی قرار داد. مقاطع ضعیفتر را با استفاده از زمانهای پرتودهی طولانی و فیلمی با سرعت زیاد می‌توان بازرسی کرد.


نحوه تولید اشعه ایکس

                                                                              
                                                                                                                                       
پرتوهای ایکس را بوسیله بمباران هدفی فلزی با باریکه‌ای از الکترونهای سریع تولید می کنند. قطعات اصلی لامپ اشعه ایکس شامل کاتد برای گسیل الکترونها و آند به عنوان هدف می‌باشد، که هر دو درون لامپ خلا جای گرفته‌اند. با توجه به میزان نفوذ اشعه ایکس و فرکانس مربوطه‌اش از لامپهای اشعه ایکس متنوعی در کارهای تحقیقاتی ، پزشکی ، صنعت و ... استفاده می‌کنند.

دید کلی

با توجه به اینکه اشعه گاما دارای تشعشع الکترومغناطیسی می‌باشد، آن فاقد بار و جرم سکون است. اشعه گاما موجب برهمکنشهای کولنی نمی‌گردد و لذا آنها برخلاف ذرات باردار بطور پیوسته انرژی از دست نمی‌دهند. معمولا اشعه گاما تنها یک یا چند برهمکنش اتفاقی با الکترونها یا هسته‌های اتم‌های ماده جذب کننده احساس می‌کند. در این برهمکنش‌ها اشعه گاما یا بطور کامل ناپدید می گردد یا انرژی آن بطور قابل ملاحظه‌ای تغییر می‌یابد. اشعه گاما دارای بردهای مجزا نیست، به جای آن ، شدت یک باری که اشعه گاما بطور پیوسته با عبور آن از میان ماده مطابق قانون نمایی جذب کاهش می‌یابد.

فروپاشی گاما

در فروپاشی گاما ، هنگامی که یک هسته تحت گذارهایی از حالات برانگیخته بالاتر به حالات برانگیخته پایین‌تر یا حالت پایه آن می‌رود، تشعشع الکترومغناطیسی منتشر می‌گردد. معادله عمومی فروپاشی گاما بصورت زیر است:

^A_ZX^*-------->^A_ZX + ?

که در آنX و X^* به ترتیب نشان دهنده حالت پایه (غیر برانگیخته) و حالت با انرژی بالاتر است. قابل ذکر است که این فروپاشی با هیچ گونه تغییر در عدد جرمی (A) و عدد اتمی (Z) همراه نیست.

حالت برانگیخته هسته و حالت با انرژی پایین حاصل شده در اثر نشر پرتو گاما ، فقط زمانی به عنوان ایزومر هسته‌ای در نظر گرفته می‌شود که نیمه عمر حالت برانگیخته به اندازه‌ای طولانی باشد که بتوان آن را به سادگی اندازه گیری نمود. زمانی که این حالت وجود داشته باشد، فروپاشی گاما به عنوان یک گذار ایزومری توصیف می‌گردد. اصطلاحات حالت نیمه پایدار یا حالت برانگیخته برای توصیف گونه‌ها در حالات انرژی بالاتر از حالت پایه نیز به کار می‌رود.

حالتهای فروپاشی گاما

• نشر اشعه گامای خالص :
  در این حالت فروپاشی گاما ، اشعه گامای منتشر شده بوسیله یک هسته از یک فرآیند فروپاشی گاما برای کلیه گذارها بین ترازهای انرژی که محدوده انرژی آن معمولا از 2 کیلو الکترون ولت تا 7 میلیون الکترون ولت می‌باشد، تک انرژی است. این انرژیهای گذارها بین حالت کوانتومی هسته بسیار نزدیک هستند. مقدار کمی از انرژی پس زنی هسته با هسته دختر (هسته نهایی) همراه می‌باشد، ولی این انرژی معمولا نسبت به انرژی اشعه گاما بسیار کوچک بوده و می‌توان از آن صرفنظر کرد.
• حالت فروپاشی بصورت تبدیل داخلی :
  در این حالت فروپاشی ، هسته برانگیخته با انتقال انرژی خود به یک الکترون اربیتال برانگیخته می‌گردد، که سپس آن الکترون از اتم دفع می‌شود. اشعه گاما منتشر نمی‌شود. بلکه محصولات این فروپاشی هسته در حالت انرژی پایین یا پایه ، الکترونهای اوژه ، اشعه ایکس و الکترونهای تبدیل داخلی می‌باشد. الکترونهای تبدیل داخلی تک انرژی هستند. انرژی آنها معادل انرژی گذار ترازهای هسته‌ای درگیر منهای انرژی پیوندی الکترون اتمی می‌باشد.
  
  با توجه به اینکه فروپاشی تبدیل داخلی منجر به ایجاد یک محل خالی در اربیتال اتمی می‌شود، در نتیجه فرآیندهای نشر اشعه ایکس و نشر الکترون اوژه نیز رخ خواهد داد.
• حالت فروپاشی بصورت جفت :
  برای گذارهای هسته‌ای با انرژی‌های بزرگتر از 1.02 میلیون الکترون ولت تولید جفت اگر چه غیر معمول است اما یک حالت فروپاشی محسوب می‌شود. در این فرآیند ، انرژی گذرا ابتدا برای بوجود آمدن یک جفت الکترون - پوزیترون و سپس برای دفع آنها از هسته بکار می‌رود.
  
  انرژی جنبشی کل داده شده به جفت معادل اختلاف بین انرژی گذار و 1.02 میلیون الکترون ولت مورد نیاز برای تولید جفت است. پوزیترون تولید شده در این فرآیند نابود خواهد شد.

برخی از کارشناسان معتقدند نماز خواندن تنها غذای روح انسان نیست , بلکه جسم انسانها را نیز تقویت می کند

و آنها را در مبارزه با مشکلات روزمره یاری می دهد . وقتی چشمها در حالت نماز ثابت می ماند جریان فکر هم

خود به خود آرام شده و در نتیجه تمرکز فکر افزایش می یابد. ثابت ماندن چشم باعث بهبود ضعف و نواقصی مانند

نزدیک بینی می شود و به لحاظ روانی این حالت باعث افزایش مقاومت عصبی فرد شده و بیی خوابی و افکار نا

آرام را از انسان دور می کند.

ایستادن در حالت نماز باعث تقویت حالت تعادلی بدن شده و قسمت مرکزی مخچه که محل کنترل اعمال و حرکات

ارادی است را تقویت می کند و این عمل باعث می شود فرد با صرف کمترین نیرو و انرژی به انجام صحیح حرکات

بعدی بپردازد. نماز قسمت فوقانی بدن را پرورش داده و ستون مهره ها را تقویت کرده و آن را در حالت مستقیم

نگاه می دارد. تقویت احشاء و ماهیچه های شکم , حفظ سلامت دستگاه گوارش و رفع یبوست مزمن سوء

هاضمه و بی اشتهایی از دیگر خواص نماز خواندن و رکوع در نماز است.

کارشناسان می گویند در حالت رکوع ماهیچه های اطراف ستون مهره ها منبسط می شود کخ در متعادل و آرام

کردن سمپاتیک موثر است.

مدت زمان خواندن ذکر رکوع نیز باعث تقویت عضلات صورت و گردن ساق پا و رانها می شودو به این ترتیب به

جریان خون در قسمتهای مختلف بدن سرعت می بخشد.

تنظیم متابولیسم بدن فراهم نمودن زمینه از بین رفتن اکثر بیماری ها از بدن , کمک به افزایش حالت استواری و

استحکام مغز و بهبود ناراحتی های تناسلی و نارسایی های تخمدان از دیگر خواص رکوع در نماز است.

سجده نیز ستون مهره های بدن را تقویت کرده و دردهای سیاتیک را آرام می کند. سجده علاوه بر از بین بردن

یبوست و سوء هاضمه ,پرده دیافراگم را تقویت کرده و به دفع مواد زاید بدن به دلیل فشرده شدن منطقه شکمی

کمک می کند.

سجده همچنین باعث افزایش جریان خون در سر شده که این امر با تغذیه این غدد باعث حفظ شادابی , زیبایی و

طراوت پوست می شود.

حالات سجده به واسطه باز شدن مهره ها از یکدیگر باعث کشیده شدن اعصابیکه قسمتهای مختلف بدن را به

مغز وصل می کند,شده و این اعصاب را در یک حالت تعادلی قرار می دهد که این عم برای سلامت انسان

بسیار حائز اهمیت است

سجده باعث آسودگی و آرامش در فرد شده و عصبانیت را تسکین می دهد. استحکام بخشیدن و تقویت عضلات

پاها و ران ها , کمک به نفخ معده و روده , بهبود فتق , از خواص نشستن بعد نماز است.

روشن است که نماز فلسفی خاص خود را دارد که معراج مومن و مایه ی قرب به حق است و آن را باید فقط برای

خداوند تعالی خواند و نه به انگزه فواید و آثاری از این دست, ولی آگاهی از این دست نظرات علمی نیز می تواند

برای برخی مفید باشد.

:{ معنی جایگزین: کربن « کامپیوتر)
کربن عنصری شیمیائی در جدول تناوبی است ، با نشان C و عدد اتمی 6. کربن عنصری غیر فلزی و فراوان ، چهارظرفیتی ودارای سه صورت مختلف( آلوتروپی ) می باشد:

• الماس ( سخت ترین کانی شناخته شده)
• گرافیت( یکی از نرم ترین مواد)
• Covalend bound sp1 orbitals are of chemical interest only

فولریت ( فولرینز، مولکولهایی در حد بیلیونیوم متر هستند که در شکل ساده آن ، 60 اتم کربن یک لایه گرافیتی با ساختمان 3 بعدی منحنی ، شبیه به روروئک (روروئکی که قسمت جلوی آن مانند چوب اسکی خم شده) ، تشکیل می دهند .
دوده چراغ از سطوح کوچک گرافیت تشکیل شده . این سطوح بصورت تصادفی توزیع شده، به همین دلیل کل ساختمان آن ایزوتروپیک است .

چنین کربنی ایزوتروپیک و مانند شیشه محکم است. لایه های گرافیت آن مانند کتاب مرتب نشده اند ، بلکه مانند کاغذ خرد شده می باشند.

الیاف کربن شبیه کربن شیشه ای می باشند . تحت مراقبتهای خاص ( کشیدن الیاف آلی و کربنی کردن) می توان لایه های صاف کربن را در جهت الیاف مرتب کرد . هیچ لایه کربنی در جهت عمود بر محور الیاف قرار نمی گیرد . نتیجه الیافی با استحکام بیشتر از فولاد می باشد .
کربن در تمامی جانداران وجود داشته و پایه شیمی آلی را تشکیل می دهد.همچنین این غیر فلز ویژگی جالبی دارد که می تواند با خودش و انواع زیادی از عناصر دیگر پیوند برقرار کند( تشکیل دهنده بیش از ده میلیون ترکیب ).در صورت ترکیب با اکسیژن تولید دی اکسید کربن می کند که برای رشد گیاهان ، حیاتی می باشد.در صورت ترکیب با هیدروژن ترکیبات مختلفی بنام هیدرو کربنها را بوجود می آورد که به شکل سوختهای فسیلی، در صنعت بسیار بنیادی هستند. وقتی هم با اکسیژن و هم با هیدروژن ترکیب گردد ،گروه زیادی از ترکیبات را از جمله اسیدهای چرب را می سازند که برای حیات و استر ، که طعم دهنده بسیاری از میوه ها است ، ضروری است.ایزوتوپ C-14 به طور متداول در سن یابی رادیواکتیو کاربرد دارد.

ویژگیهای قابل توجه

کربن به دلایل زیادی قابل توجه است. اشکال مختلف آن شامل یکی از نرم ترین ( گرافیت ) و یکی از سخت ترین ( الماس) موادر شناخته شده توسط انسان می باشد. بعلاوه کربن میل زیادی به پیوند با اتمهای کوچک دیگر از جمله اتمهای دیگر کربن ، داشته و اندازه بسیار کوچک آن امکان پیوندهای متعدد را بوجود می آورد. این خصوصیات باعث شکل گیری ده میلیون ترکیبات کربنی شده است .ترکیبات کربن زیر بنای حیات را در زمین می سازند و چرخه کربن - نیتروژن قسمتی از انرژی تولید شده توسط خورشید و ستارگان دیگر را تامین می کند.

کربن در اثر انفجار بزرگ( Big Bang) حاصل نشده ، چون این عنصر برای تولید نیاز به یک برخورد سه مرحله ای ذرات آلفا ( هسته اتم هلیم) دارد. جهان در ابتدا گسترش یافت و به چنان به سرعت سرد شد که امکان تولید آن غیر ممکن بود. به هر حال ، کربن درون ستارگانی که در رده افقی نمودار H-R قرار دارند ، یعنی جائی که ستارگان هسته هلیم را با فرایند سه گانه آلفا به کربن تبدیل می کنند ، تولید شد.

کاربردهـــــــــا

کربن بخش بسیار مهمی در تمامی موجودات زنده است و تا آنجا که می دانیم بدون این عنصر زندگی وجود نخواهد داشت( به برتر پنداری کربن مراجعه کنید).عمده ترین کاربرد اقتصادی کربن ، فرم هیدروکربنها می باشد که قابل توجه ترین آنها سوختهای فسیلی ، گاز متان و نفت خام است.نفت خام در صنایع پتروشیمی برای تولید محصولات زیادی از جمله مهمترین آنها بنزین ، گازوئیل و نفت سفید بکار می رود که از طریق فرآیند تقطیر در پالایشگاهها بدست می آیند. از نفت خام مواد اولیه بسیاری از مواد مصنوعی ، که بسیاری از آنها در مجموع پلاستیک نامیده می شوند ، شکل می گیرد.

سایر کاربردها :

• ایزوتوپ C-14 که در 27 فوریه 1930 کشف شد در سن یابی کربن پرتوزا مورد استفاده است.
• گرافیت در ترکیب با خاک رس بعنوان مغز مداد بکار می رود.
• الماس جهت تزئین ونیز در مته ها و سایر کاربردهایی که سختی آن مورد استفاده است کاربرد د ارد.
• برای تولید فولاد، به آهن کربن اضافه می کنند.

کربن در میله کنترل در رآکتورهای اتمی بکار می رود.

• گرافیت به شکل پودر و سفت شده بعنوان ذغال چوب برای پخت غذا ،در آثار هنری و موارد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
• قرصهای ذغال چوب در پزشکی که به صورت قرص یا پودر وجود دارند برای جذب سم از دستگاه گوارشی مورد استفاده اند.

خصوصیات ساختمانی و شیمیایی فولرن به شکل ریزتیوب کربن ، کاربردهای بالقوه امیدوار کننده ای در رشته در حال شکل گیری نانوتکنولوژی ذارد.

تاریخچـــــه

کربن ( واژه لاتین carbo به معنی ذغال چوب) در دوران ماقبل تاریخ کشف شد و برای مردم باستان که آنرا از سوختن مواد آلی در اکسیژن ضعیف تولید می کردند ، آشنا بود.( تولید ذغال چوب).مدت طولانی است که الماس بعنوان ماده ای زیبا و کمیاب به حساب می آید. فولرن ،آخرین آلوتروپ شناخته شده کربن در دهه 80 بعنوان محصولات جانبی آزمایشات پرتو مولکولی کشف شدند.

اشکال مختلف، ( آلوتروپها)

تاکنون چهار شکل مختلف از کربن شناخته شده است: غیر متبلور(آمورف) ، گرافیت ، الماس و فولرن .

کربن در نوع غیر بلورین آن اساسا گرافیت است اما بصورت ساختارهای بزرگ بلورین وجود ندارد.این شکل کربن ، بیشتر بصورت پودر است که بخش اصلی موادی مثل ذغال چوب و سیاهی چراغ ( دوده ) را تشکیل می دهد.
در فشار معمولی کربن به شکل گرافیت در می آید که در آن هر اتم با سه اتم دیگر بصورت حلقه های شش وجهی- درست مثل هدروکربنهای مطر - به هم متصل شده اند. هردو گونه شناخته شده از گرافیت ، آلفا (شش ضلعی ) و بتا ( منشور شش وجهی که سطوح آن لوزی است) خصوصیات فیزیکی مشابه دارند تنها تفاوت آنها در ساختار بلوری آنها می باشد.گرافیتهای طبیعی شامل بیش از 30% نوع بتا هستند در حالیکه گرافیتهای مصنوعی تنها حاوی نوع آلفا می باشند.نوع آلفا از طریق پردازش مکانیکی می تواند به بتا تبدیل شود و نوع بتا نیز براثر حرارت بالای 1000 درجه سانتیگراد دوباره بصورت آلفا بر می گردد.

گرافیت به سبب پراکندگی ابر pi هادی الکتریسیته است. این ماده نرم بوده و ورقه های آن که اغلب بوسیله اتمهای دیگر تفکیک شده اند ، تنها بوسیله نیروهای وان در والس به هم چسبیده اند به گونه ایکه به راحتی یکدیگر را کنار می زنند.

در فشارهای خیلی بالا آلوتروپ کربن به صورت الماس در می آید که در آن هر اتم با چهار اتم دیگر پیوند دارد.الماس ساختار مکعبی همانند سیلیکن و جرمانیم دارد و ( به سبب نیروی پیوندهای کربن - کربن) با تاریخچه

نخستین امیر ایرانی که در نیشابور پس از اسلام تخت نهاد،  ابومسلم مروزی،  سپاهبد جوانمرد ایرانی،  بود که با کمک سپاه خراسان،  بنی‌امیه را پس از یک سده ستم،  در سال، . 131 ه.ق درهم کوبید.

طاهریان از سال 206 هـ . ق  در خراسان آزادی خود را از بغداد آشکار نمودند و در سال 207 هـ‌ .ق. با حذف نام مأمون در خطبه‌های نماز استقلال خود را اعلام و نیشابور را پایتخت خود قرار دادند.

نیشابور به دلایل مذهبی (گرامی بودن چهار آخشیج خاک،  باد، آب و آتش در نزد ایرانیان که در نیشابور به وجه مطلوبی بود)،  طبیعی (روانی آب از کوه بینالود به سوی آن و وجود دشتهای وسیع کشاورزی) و دلایل سیاسی (خراسان در زمان باستان بزرگترین بخش ایران و نیشابور مرکز آن بوده است) از دوران باستان دارای عظمت و شکوه بوده است و لذا انتخاب آن به عنوان پایتخت موجه می‌نمود. در سال 259 هـ . ق. یعقوب لیث صفار، بازمانده طاهریان را در نیشابور شکست داد و مدتی در نیشابور ماند.

در زمان سامانیان و سلجوقیان نیز،  نیشابور از اهمیت خاصی برخوردار بود و گه گاه به عنوان پایتخت انتخاب می شد. در قرن ششم نیز در زمان خوارزمشاهیان،  مردم نیشابور در مقابل مغولان ایستادند و جنگیدند (جنیدی،  نیشابور پایتخت ایالتی) .

پس از نیشابور،  یکی دیگر از پایتختهای مستقل و مردمی،  شهر زرنگ بوده است که در سیستان واقع شده است.

این شهر در سال 23 هـ . ق. سیستان به دست اعراب افتاد اما مردم آن تن به فرمان ایشان ندادند و آتش شورشها و انقلابهای بسیاری در این منطقه شعله‌ور گشت. در سال 247 هـ . ق. یعقوب لیث صفاری به یاری مردم آزاده سیستان،  نخستین دولت مستقل ملی را در ایران تشکیل داد و شهر زرنگ را به پایتختی برگزید. شهر زرنگ،  بزرگترین شهر سیستان در سده 4 هـ . ق . بود و از دوران صفاریان دارالاماره‌هایی در آن برپا شده و بناهای بسیاری در این شهر به وجود آمده بود که اکنون اثری از آنها باقی نمانده است. خرابه‌های زرنگ را امروز در نزدیکی زاهدان،  کنار نهری از شاخه‌های هیرمند،  می‌توان دید.

شهر زرنگ به دلیل نزدیکی به رود هیرمند،  دارای جایگاهی ویژه و استراتژیک (به علت واقع شدن در میان راههای بزرگ بازرگانی) بود و پس از تخریب « رام شهرستان » بر اثر سیل که مرکز سیستان در دوران باستان بوده و با زرنگ فاصله کمی داشته،  به عنوان پایتخت انتخاب شد. خشک شدن دلتای رودخانه بزرگ هیرمند و حمله تیمور گورکانی در سال 785 هـ . ق.  به این شهر،  موجبات سقوط شهر را فراهم آورد (افشار سیستانی،  زرنگ پایتخت صفاریان)

شهر نیشابور پس از حمله مغول

علاوه بر شهرهای نیشابور و زرنگ،  شهرهای ری،  کرمان، سبزوار و برخی شهرهای دیگر در این دوره،  پایتختهای حکومتی،  ایالتی و یا ولایتی بوده‌اند.

شهر ری در دوران باستان پایتخت اشکانیان بود و از سلسله‌های  پس از اسلام می‌توان حکومت آل‌بویه را نام برد که در آبادانی ری تلاش فراوانی به عمل آوردند. ری پس از حملات مغول،  رو به ویرانی نهاد و پس از آن تهران کم‌کم رشد خود را آغاز نمود (کوثری،  ری پایتخت حکومتی). کرمان نیز در یک دوره کوتاه از تاریخ موقعیت پایتختی کسب کرده است. در دوران قبل از اسلام،  پایتختها در مکانهای سرسبز و پرجمعیت انتخاب می شدند. در قرون اول و دوم هجری حکومتهای مستقلی در ایران وجود نداشت اما با شروع قرن سوم حکومتهای نیمه مستقل و مستقل در ایران شکل گرفت. کرمان که پایتختی ایالتی بوده است،  از اوایل قرن چهارم هـ . ق،  پایگاه آل‌بویه و سامانیان بوده است.

پس از آن،  سلجوقیان و مظفریان کرمان را برای مدتی پایتخت خود قرار دادند (741 هـ .ق.) از آن پس کرمان به عنوان پایتخت مطرح نگردید. با توجه به کویری بودن کرمان و عدم وجود ارتفاعات در آن،  می توان نتیجه گرفت که کرمان شهری نظامی نبوده است و تنها به دلایل اقتصادی (واقع شدن در مسیر راههای اصلی) به عنوان پایتخت انتخاب شده است (باستانی پاریزی،  کرمان پایتخت ایالتی). علاوه بر شهرهای نامبرده،  سبزوار نیز برای مدتی به عنوان پایتخت ولایتی مطرح بوده است. سربداران در سال 736 هـ .ق.  قیام کردند و با از میان برداشتن مغولان،  در سال 738 هـ . ق. در سبزوار،  رأیت استقلال برافراشتند و تا سال 788 هـ .ق. در آن منطقه و ولایات مجاور آن حکومت کردند. دلایل گزینش سبزوار به امیرنشینی،  دلایلی چون واقع شدن سبزوار در مسیر جاده ابریشم،  انگیزه های دینی،  عوامل اقتصادی و اقلیمی و موقعیت سوق الجیشی و سیاسی و نظامی بوده است (آریان پور،  سبزوار پایتخت ولایتی.

Gold - Mercury - Thallium __Hg"" uub جدول کامل عمومی نام , علامت اختصاری , شماره Mercury, Hg, 80 گروه شیمیایی فلز انتقالی گروه , تناوب , بلوک 12 IIB , 6 , d جرم حجمی , سختی 13579.04 kg/m3, 1.5 رنگ سفید نقره‌ای خواص اتمی وزن اتمی 200.59 amu شعاع اتمی (calc.) 150 (171) pm شعاع کووالانسی 149 pm شعاع وندروالس 155 pm ساختار الکترونی Xe]4f14 5d10 6 s2] -e بازای هر سطح انرژی 2, 8, 18, 32, 18, 2 درجه اکسیداسیون (اکسید) 2, 1 باز ملایم ساختار کریستالی رومبوهدرال خواص فیزیکی حالت ماده مایع (مغناطیسی) نقطه ذوب 1 E2 K (-37.89 °F) نقطه جوش 629.88 K (674.11 °F) حجم مولی 14.09 scientific notation|?»10-6 m3/mol گرمای تبخیر 59.229 kJ/mol گرمای هم‌جوشی 2.295 kJ/mol فشار بخار 0.0002 Pa at 234 K سرعت صوت 1407 m/s at 293.15 K متفرقه الکترونگاتیویته 2.00 (درجه پائولینگ) ظرفیت گرمایی ویژه 140 J/kg*K رسانائی الکتریکی 1.04 106/m اهم رسانائی گرمایی 8.34 W/m*K 1st پتانسیل یونیزاسیون 1007.1 kJ/mol 2nd پتانسیل یونیزاسیون 1810 kJ/mol 3rd پتانسیل یونیزاسیون 3300 kJ/mol پایدارترین ایزوتوپها iso NA نیم عمر DM DE MeV DP 194Hg {syn.} 444 y ? 0.040 194Au 196Hg 0.15% Hgبا116نوترون پایدار است 198Hg 9.97% Hg با 118 نوترون پایدار است 199Hg 16.87% Hg با 119 نوترون پایدار است 200Hg 23.1% Hg با 120 نوترون پایدار است 201Hg 13.18% Hg با 121 نوترون پایدار است 202Hg 29.86% Hg با 122 نوترون پایدار است 204Hg 6.87% Hg با 124 نوترون پایدار است واحدهای SI & STP استفاده شده ، مگر آنکه ذکر شده باشد.

اطلاعات اولیه جیوه

تاریخچــــــــه

پیدایــــــــش

خصوصیات قابل توجه

کاربردهــــــا

• بیشترین کاربرد جیوه در ساخت مواد شیمیایی صنعتی و کاربردهای برقی و الکترونیکی است. علاوه بر این‌ها از جیوه در دماسنجها بخصوص برای حرارتهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• چون به‌آسانی با طلا تولید آمالگام می‌کند، برای تهیه طلا از سنگ معدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• از جیوه علاوه بر دماسنجها در فشارسنجها ، پمپهای انتشار و بسیاری وسایل آزمایشگاهی دیگراستفاده می‌گردد.
• نقطه سه گانه جیوه - 8344/38- درجه سانتیگراد - نقطه ثابتی است که بعنوان معیار در مقیاسهای بین‌المللی حرارتی ( ITS-90 ) بکار رفته است.
• از جیوه گازی در لامپهای بخار جیوه و تابلوهای تبلیغاتی استفاده می‌شود.
• کاربردهای متنوع جیوه : سویچهای جیوه ای ، حشره کشها ، آمالگامها/ داروهای دندان ، باتریهای جیوه‌ای برای تولید هیدروکسید سدیم و کلر ، الکترود در برخی انواع الکترولیز ، باتریها ( پیلهای جیوه‌ای ) و کاتالیزورها.

ترکیبات

• کلرید جیوه - که بسیار خورنده ، پالایش شده و به‌شدت سمی است.
• کلرید mercurous - کالومل بوده و هنوز هم گاهی اوقات در پزشکی کاربرد دارد.
• فولمینات جیوه - یک چاشنی که در مواد انفجاری کاربرد وسیعی دارد.
• سولفید جیوه که از آن در ساخت شنگرف که رنگدانه مرغوبی برای رنگسازی است، استفاده می‌شود.
  
  

ایزوتوپهــــــــا

هشدارهـــــــــا